De ESG backlash: wat betekent dit voor advocatenkantoren?

‘In a static, certain, simple and clear enough world, there is no, or at least much less, potential for strategies to create a (sustainable) competitive advantage and (persistently) superior economic performance’[1]

Twee jaar geleden – ten tijde van de publicatie van mijn boek ‘Building the Sustainable Law Firm | Developing and Implementing an ESG Strategy’[2], sprak ik er al geregeld over: de anti-ESG beweging in de VS. Vermogensbeheerders, zoals Blackrock, die vanuit hun ‘fiduciary duty’ ESG factoren laten meewegen in hun investeringsstrategie kregen nou niet bepaald de handen op elkaar in met name de zuidelijke staten. Maar in mijn voordrachten waren deze ontwikkelingen veelal niet meer dan een uitgebreide voetnoot, als iets dat zich vooral in de VS afspeelde waar vrijwel ieder onderwerp sterk gepolariseerd en gepolitiseerd is en wordt.

Twee jaar later… deze beweging heeft ook in Europa voet aan de grond weten te krijgen. Onder grote druk van onder meer boeren en lobbyisten worden steeds meer onderdelen van de Green Deal behoorlijk afgezwakt. In Nederland is dit gevoel inmiddels gedeeltelijk omgezet in een coalitieakkoord tussen de PVV, VVD, NSC en BBB. En met de te verwachte winst van radicaal-rechtse partijen tijdens de Europese verkiezingen (6 – 9 juni 2024) zou dit anti-ESG sentiment een fors grotere stem kunnen krijgen in de Europese besluitvorming.

Tegelijkertijd maken multinationals een pas op de plaats of zwakken hun eerder gestelde duurzaamheidsdoelstellingen af en grote financiële partijen, waaronder JP Morgan, Swiss Re, State Street en PIMCO, stappen uit de Climate Action 100+[3].

Deze ‘ESG backlash’ past perfect in het plaatje dat wij bestuurders en partnerships ook geregeld voorhouden, namelijk dat de ‘ESG journey’ geen simpel en lineair proces is. Het gevolg [van de ESG backlash] is dat tegenstellingen in de maatschappij rap toenemen, strategische uitdagingen groter worden en dat de noodzaak voor het ontwikkelen van een gedegen en doordachte ESG strategie alleen maar toeneemt. Een dergelijke ESG strategie ziet voor advocatenkantoren met name op de twee belangrijkste drivers: talent en cliënt.

Over de eerstgenoemde driver, talent, verscheen onlangs een interessant onderzoek van Deloitte ‘2024 Gen Z and Millennial Survey | Living and working with purpose in a transforming world’[4]. Dit onderzoek bevestigt het beeld dat wij binnen DRB bijna dagelijkse zien…

1. …maatschappelijke betrokkenheid en impact van een organisatie is een belangrijke factor bij het overwegen van een potentiële werkgever.
2. …een baan of bedrijfstak wordt in toenemende mate afgestemd op de ‘environmental values’ [van generatie Z en millennials].
3. …’work/life balance’, flexibiliteit en ‘wellbeing’ blijven onveranderlijk van het grootste belang.

Deze bevindingen raken niet alleen de kern van één van de meest genoemde strategische uitdagingen binnen de advocatuur, namelijk het aantrekken en behouden van talent, maar geven direct ook waardevolle handvatten voor ESG strategie en beleid. Niet omdat het om ‘goed doen’ gaat, maar omdat een van de belangrijkste stakeholders – talent – ondubbelzinnig aangeeft steeds vaker zijn of haar carrièrekeuze daar mede op te baseren. Of zoals onlangs door een headhunter in het FD werd opgemerkt: “Gaan talenten bij bedrijven afhaken als de klimaatambities worden bijgesteld?”[5]

Namens het team van DRB,

Robert van Beemen

[1] Baaij & Reinmoeller 2018
[2] Van Beemen & Boyer Chammard, Globe Law and Business 2022.
[3] Climate Action 100+ is een initiatief van investeerders om ervoor te zorgen dat ’s werelds grootste bedrijven die broeikasgassen uitstoten de nodige actie ondernemen tegen klimaatverandering. (www.climateaction100.org)
[4] www.deloitte.com/global/en/issues/work/content/genz-millennialsurvey.html
[5] https://fd.nl/bedrijfsleven/1515485/ceos-zitten-met-klimaatdoelen-in-de-loopgraven