AI stelt de advocatuur voor een dilemma over talent en de toekomst van de middenlaag

AI stelt de advocatuur voor een dilemma over talent en de toekomst van de middenlaag

Technologie en AI nemen steeds meer routinematig werk over. Dat is geen verrassing: hoe meer je automatiseert en standaardiseert, hoe minder uitvoerend werk er overblijft. Maar achter dat rationele verhaal schuilt een strategisch dilemma dat kantoren nog onvoldoende onderkennen: wat gebeurt er als je aan de onderkant minder mensen aanneemt, terwijl je aan de bovenkant wél afhankelijk blijft van ervaring?

De verleiding van de korte termijn

Recente berichtgeving vanuit de Big Four in accountancy en consultancy schetst een beeld dat 20 tot 30% minder starters wordt aangenomen in de komende jaren. Bedrijfseconomisch klinkt het logisch: als technologie 30% van de werkzaamheden kan overnemen, waarom zou je die capaciteit dan nog aannemen? De cijfers lijken te kloppen, maar de realiteit is minder lineair. Wie aan de onderkant bespaart, haalt tegelijkertijd de fundering onder zijn eigen toekomst vandaan. Want zonder instroom geen doorstroom en zonder doorstroom geen (nieuw) leiderschap of continuïteit.

Het stille weglekken van talent

Daarnaast speelt het sluipende probleem van het medior-verloop. Kantoren zien waardevolle professionals vertrekken vanwege werkdruk of simpelweg betere of andere kansen elders. Tegelijkertijd is juridisch talent schaars. Wie zich niet actief inzet voor behoud én ontwikkeling van deze groep, loopt al snel achter de feiten aan.

De vorige crisis liet zien wat er gebeurt als kantoren op de rem trappen: dat leidde tot jarenlange gevolgen van een onevenwichtige personeelsopbouw. De juridische arbeidsmarkt is klein, het herstellen van een leercurve duurt jaren.

AI verandert het werk, niet de mens

AI maakt het werk van advocaten niet overbodig, maar anders. De basis verschuift: minder herhalend werk, meer strategisch en adviserend werk. Dat vraagt om nieuwe vaardigheden: nieuwsgierigheid, creativiteit, aanpassingsvermogen. Kwaliteiten die traditioneel niet vanzelfsprekend passen bij het profiel van de ‘klassieke’ advocaat.

De uitdaging is dus niet alleen: hoeveel mensen neem je aan, maar ook: wie wil je dat ze zijn? Het profiel van de toekomst is niet per se de beste jurist op papier, maar de professional die begrijpt hoe technologie het juridische werk verandert, die verbanden legt en meebeweegt met de context van de cliënt.

Volgend of vooruitkijkend?

Urgentie is in de advocatuur een relatief begrip zolang de noodzaak tot verandering niet voelbaar is. Daardoor schuiven veel kantoren hun keuzes voor zich uit. Niets doen is ook een keuze, maar zelden een verstandige.

De kantoren die nú vooruitkijken en zelfs aan strategische scenarioplanning doen, doen dat niet omdat ze moeten, maar omdat ze begrijpen dat technologische ontwikkeling en talentontwikkeling twee kanten van dezelfde medaille zijn.

Talent is de echte toekomstwaarde

Grote corporate kantoren hebben die les al geleerd. Maar ook middelgrote en nichekantoren staan voor datzelfde vraagstuk. Ze willen wel groeien, maar lopen sneller tegen grenzen aan. Juist daarom is een heldere visie op instroom, doorstroom en behoud van talent essentieel. Of denken in schaalvergroting door samenwerking of fusie met andere (internationale) kantoren.

De keuze is niet óf technologie, óf talent, maar hoe je ze samenbrengt. Wie alleen denkt in kostenbesparing, creëert op termijn een structureel tekort. De kantoren die durven investeren in mensen, bouwen juist aan een voorsprong.

Arjen Breedveld – Partner bij DRB